"WSZYSTKIE LOTY CYWILNE W USA ZAWIESZONE" - taka informacja, nomen-omen, (ang. no pun intended), przeleciała przez serwisy informacyjne na świecie, bo zatrzymanie ruchu lotniczego w USA ma wpływ na loty do i z Ameryki Płn.
1/11/2023 (W USA datę piszemy inaczej niż w Polsce) przejdzie do historii FAA jako Wielkie stopienie FAA (The big FAA meltdown) .
To pierwsze od 11 września 2001 takie zatrzymanie komunikacji lotniczej w Ameryce Północnej.
5000+ lotów pasażerskich i cargo do, z i w USA zostało znacznie opóźnionych a ponad 800 odwołanych. Te liczby ulegną zmianie wzwyż.
Pomiędzy 7 a 9 rano 11 stycznia, na wszystkich amerykańskich cywilnych lotniskach nic nie latało, much, ptaków i przekleństw nie licząc.
Wysypał się system powiadomień NOTAM amerykańskiej Federalnej Administracji Awiacji.
To skrót od notice to air missions, poprzednio zwany notice to airman. Zmiana nazwy funkcjonującej od 1947r. nastąpiła , bo zapewne dotychczasową uznano za seksistowską. Ale zmiana nazwy chyba nie pociągnęła za sobą żadnych usprawnień technicznych.
Jest to system ogłoszeń tekstowych dla pilotów o lotniskach, pasach, trasach i wszystkim co może zakłócić prawidłowy lot. Każdy pilot przed startem musi sprawdzić komunikaty NOTAM i system to odnotuje. Powiadomienie mogą się też oczywiście pojawić w trakcie lotu.
Skoro używamy już tylu nazw ang. , to oto jeszcze dwie:
If it ain™t broke don™t fix it czyli nie ruszaj, nie naprawiaj, jeśli działa. Brzmi dobrze, ale jak widać nie zawsze działa, szczególnie w systemach dynamicznych w rodzaju kontrola ruchu powietrznego, na najbardziej obciążonym tym ruchem obszarze świata Anno Domini 2023.
Legacy systems szczególnie popularna nazwa w systemach informatycznych a oznacza często niestety stary system, który dawno powinien znaleźć się na śmietniku. A nierzadko taki, którego nie da się już usprawnić czy nawet zdublować a wymiana jest zbyt droga i przesuwana z roku na rok, bo wymiana byłaby zbyt kosztowna i nie mieści się w budżecie operacyjnym. Wcale nie byłoby dziwne jeśli byłby napisany np. w jęz. Cobol, którego programiści powymierali albo są w domach spokojnej starości.
Czy tym razem powodem była przestarzałość oprogramowania FAA? Śledztwo zapewne pokaże. Ale są/będą chyba dwie inne implikacje:
- Zawalenie się przestarzałego systemu informatycznego administrowania załóg ogromnej amerykańskiej linii Southwest, tuż przed Świętami w aż do końca 2022 i odwołanie kilkunastu tys. lotów tego przewoźnika, z milionami pasażerów koczujących na lotniskach, miało być badane i zapewne karane przez właśnie FAA, które teraz poległo na bardzo podobnym problemie.
- Mamy nowy Kongres tym razem z przewagą opozycji, która ma wyraźnie na celu znalezienie win i porażek przeciwników. A jednocześnie udowodnienie, że obecna administracja USA za dużo wydaje. (Tak jakby poprzednia była oszczędna?). Czyli można założyć, że na 100% problemy FAA pojawią się jako argument w przygotowaniach do walki o władzę w kolejnych wyborach w 2024r.
Powyższe, ma w sobie elementy spekulacji, bo na ten moment nie są znane przyczyny ani nawet skutki tej awarii systemu NOTAM. Terroryzm informatyczny? Brak programistów? Pożar przegrzanego serwera, bo tyle kurzu się zebrało wewnątrz?
Niedawno odlatywałem z międzynarodowego Terminala B, bramka 64, lotniska Newark - do Polski. Czekając, żeby bagaż podręczny wyjechał z prześwietlarki security, gdzie agent przyglądał się na ekranie zawartości mojego bagażu, ja przyglądnąłem się odwrotnej stronie komputera tej maszynerii. Tam, gdzie były wentylatorki chłodzenia urządzenia: było jak w środku torebki odkurzacza po intensywnym sprzątaniu: jeden wielki kłak. Zwróciłem na to uwagę jednej z mundurowych pań TSA (Transportation Security Administration), ale w odpowiedzi tylko wzruszyła ramionami.
10 stycznia 2023 TSA przepuściło (lub nie) przez punkty kontrolne odpraw lotnisk w USA 1,7 mln pasażerów. Do tego należy doliczyć tych, którzy byli sprawdzani tego dnia przed lotem do USA. Dzień później będzie zapewne o wielu, wielu mniej.
Infrastruktura transportu w USA pozostawia chyba bardzo wiele do życzenia. Były (do 2021) szef federalnego NTSB (urząd bezpieczeństwa transportu, zajmujący się m.in. śledztwami i raportami n/t wypadków), Robert Sumwalt określił system NOTAM jako stertę śmieci na którą nikt nie zwraca uwagi.
Teraz może zwrócą? W Kongresie?
Źródło informacji:
What is a NOTAM? | Federal Aviation Administration (faa.gov)
Major Flight Disruption Across U.S. After FAA Outage | HuffPost Latest News
LIVE: Domestic departures resume after FAA restores its safety system | NPR
Autor Publikacji: Mirosław Waluś dla Aviation24.pl
