Stan Luizjana jest jednym z najbiedniejszych w USA, obok sąsiednich Mississippi i Alabama, mimo nagromadzenia tam wielu korporacji, n.p. Lockheed Martin Corporation, w Zachary, LA, Airbus w Mobile, AL, Boeing w Nowym Orleanie i w Belle Chasse, LA, Textron Inc. w Nowym Oreanie i Baton Rouge, LA czy Gulfstream Aerospace Corporation w Lafayette, LA. oraz licznych firm naftowych najbogatszych korporacji świata. Zatoka Meksykańska - to platformy wiertnicze - a dorzecze rzeki Missisippi rafinerie i wszechobecna bieda wokół.
Nowy Orlean to jedno z najczęściej odwiedzanych przez turystów miast w USA.
W niedzielę 29 sierpnia dokładnie w 16-tą rocznicę tragicznego huraganu Katrina stan Luizjana i największe miasto tam, Nowy Orlean i stan LA - odwiedziła jej młodsza kuzynka - Ida. Oko Idy przeszło nad 33 tys. miastem Houma. Milionowy Nowy Orlean dostał większe uderzenie, bo prócz nokautu wiatru wirnika jeszcze dodatkową prędkość samego przemieszczania się nawałnicy - rzędu ekstra 20 km/h.
Katrina, w 2005 r. była kategorii 5-tej, z wiatrami dochodzącymi do 280 km/h i spowodowała śmierć 1836 osób oraz straty rzędu 200 mld USD. Wtedy puściły wały przeciwpowodziowe, które potem latami były poprawiane i ulepszane. Czy skutecznie pokażą najbliższe godziny.
Ida, w momencie wlotu na ląd znad Zatoki Meksykańskiej, miała kategorię 4, w 5 stopniowej skali wiatrów Saffir-a-Simpson-a. Oznacza to średnie wiatry, mierzone na powierzchni ziemi, co minutę, od 113kts do 136 kts czyli 209-251 km/h .
Tak naprawdę skala ma 6 poziomów, ale ten poniżej kategorii 1 to burza tropikalna z prędkościami wiatru od 34 kts (63 km/h) do 63 kts (73 mph or 118 km/h) + silne opady.
Od kategorii 3 wzwyż zniszczenia są określane jako katastrofalne z zagrożeniem życia. Poziomy destrukcji powodowane huraganami nie są proporcjonalne do ich skali. Kategoria 4-ta jak Ida - to 256-krotność siły zniszczeń tych z kategorii 1, a kat. 5 jak Katrina aż 429 razy.
Po wejściu na ląd, siła huraganów słabnie, choć lokalnie pojawiają się wtedy tornada czyli trąby powietrzne i niestety - oczywiście powodzie.
Huragany nabierają energii i wilgoci nad oceanem i oprócz wiatru przynoszą ogromny opad sięgający nierzadko pół metra w ciągu doby. Wzrost temperatury wody mórz i ocenanów w wyniku ocieplenia klimatu = wzrost siły huraganów (na Atlantyku) i tajfunów (na Pacyfiku).
Wszystkie loty z międzynarodowego lotniska New Orleans Louis Armstrong (MSY) zostały odwołane a linie przebazowały samoloty zawczasu.
W fatalnym dla lotnictwa komunikacyjnego pandemicznym r. 2020 obsłużono tam 6 mln. pasażerów.
Lotnisko MSY ma trzy terminale: międzynarodowy Concourse A z 6-ma bramkami i krajowe Concourse B z 14-ma i Concourse C z 15-ma. Są tam dwa pasy, 3 i 2 kilometrowe o elewacji zaledwie 1 m. n.p.m. Tereny lotniska są bardzo blisko rzeki Mississippi. Siła huraganu spowodowała b. rzadkie zjawisko hydrologiczne: przez 4 godziny w niedzielę bieg - prąd tej ogromnej rzeki został odwrócony!
Zniszczenia w trakcie Katriny w 2005r. zmusiły zarząd lotniska do aż dwutygodniowej przerwy w operacjach lotniczych wtedy. Jakie będą straty i zniszczenia teraz pokażą najbliższe dni.
W niedzielę po kilku godzinach furii Idy ponad milion ludzi straciło dostawy prądu. Obszar uderzenia Idy dotyczy bezpośrednio ok. 14 mln. Amerykanów.
Szczyt pory huraganów atlantyckich przypada na 10 września. Następny Julian - właśnie się formuje.
Jednym z ostatnich lotów z Nowego Orleanu była ewakuacja...zwierząt.
Fundacja Greater Good Charities ze Seattle w stanie Waszyngton zorganizowała lot 60 psów i kotów z przytułków dla zwierząt w Luizjanie i Mississipi - do San Diego w Kalifornii, używając samolotu Fairchild Swearingen Metroliner w wersji cargo (link poniżej). Amerykanie kochają zwierzęta ale nie są w stanie przyzwyczaić się do huraganów.
Autor publikacji i zdjęć: Mirosław Waluś dla Aviation24.pl
Więcej:
National Hurricane Center (noaa.gov)
Saffir-Simpson Hurricane Scale (weather.gov)
Glossary of NHC Terms (noaa.gov)
List of Atlantic hurricane records - Wikipedia
Plane filled with stray cats and dogs is flown out of New Orleans (msn.com)
