fanpage facebook aviation24.pl fanpage twitter aviation24.pl kanał youtube aviation24.pl galeria instagram aviation24.pl

Dołącz do nas
Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego - Krzysztof Radwan - Foto: Wojciech Gorgolewski / MLP
Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego - Krzysztof Radwan - Foto: Wojciech Gorgolewski / MLP
W Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie kończy się pewna era. Po ponad 31 latach urzędowania przechodzi na emeryturę Krzysztof Radwan - Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego. Czas spędzony za sterami tej wyjątkowej w skali Europy instytucji zaowocował wieloma wydarzeniami.
Za Jego kadencji małe muzeum stało się jednym z dziesięciu najlepszych na świecie i nie jest to nasza opinia, ale uznanych rankingów. W ciągu trzech dekad Jego kadencji Muzeum kilkukrotnie zwiększyło swoją powierzchnię, zbudowało nowe obiekty i wyremontowało historyczne budynki. Prowadziło prace konserwatorskie przy unikatowych muzealiach. Sukcesywnie powiększała się liczba eksponatów. Powstał Lotniczy Park Kulturowy, a w 2003 roku, w rocznicę 40-lecia powstania Muzeum pojawił się pomysł organizacji Pikniku Lotniczego. Od 2004 roku impreza ta jest stałym elementem w kalendarzu wydarzeń lotniczych.

Dyrektor Krzysztof Radwan tak pożegnał się z pracownikami, odwiedzającymi muzeum i środowiskiem lotniczym: - "Wszystko kiedyś się kończy. Bycie Dyrektorem Muzeum Lotnictwa Polskiego również. To było wspaniałych 31 lat (z hakiem!) . W mej ocenie udało mi się zrealizować większość z najważniejszych kierunków działalność Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie w ciągu tych trzech dekad, gdy miałem zaszczyt i przyjemność być dyrektorem tej wyjątkowej placówki. Zaznaczam, że ta jedna z najbardziej rozpoznawalnych w świecie instytucji kultury Województwa Małopolskiego przeszła w tym okresie nie tylko głęboką transformację, ale i udało się mi zbudować silną relacji z otoczeniem Muzeum i zachodzącymi w jego orbicie zmianami.

Stanowisko dyrektora objąłem 1 czerwca 1989 r. jako zwycięzca konkursu, rozpisanego pół roku wcześniej przez Dyrekcję Generalną Lotnictwa Cywilnego. W pierwszych miesiącach pracy zająłem się renegocjacją, a następnie wstrzymaniem realizacji umowy o współpracy z berlińskim Muzeum Techniki podpisanej w 1986 r., a merytorycznie szkodliwej dla najcenniejszej części naszych krakowskich zbiorów. W oparciu o dotacje Ministerstwa Kultury i Sztuki, za mojej kadencji uruchomiono pionierski program kompleksowej rekonstrukcji kilkunastu najstarszych muzealiów.

Od 1989 roku podejmowałem starania o powiększenie powierzchni budynków ekspozycyjnych oraz rozszerzenie terenu Muzeum. Starania te zostały uwieńczone sukcesem, kiedy to decyzją Ministra Obrony Narodowej sąsiadujące z Muzeum dwa wojskowe magazyny oraz plac manewrowy przekazane zostały na potrzeby naszej instytucji. Na ekspozycję silników, którą z powodu dużej liczby eksponatów zdecydowano się oddzielić od płatowców, przeznaczony został specjalnie do tego celu zaadaptowany jeden z przekazanych przez wojsko magazynów.

Udało mi się nie tylko zachować bezcenne zbiory, ale i stworzyć dla nich godne miejsce z należna oprawą. Dziś mogę się zatem odwoływać się do takich pojęć́, jak muzeum otwarte czy muzeum uczestniczące. Przyjęta przed laty prze ze mnie filozofia strategii działań odchodziła od Muzeum w roli li tylko biernego opowiadacza pasjonujących dziejów awiacji na rzecz aktywnego uczestnika dziejącej się historii, a co za tym idzie zwiększenia obecność tej wyjątkowej instytucji w przestrzeni publicznej Województwa Małopolskiego, metropolitalnego Krakowa, Polski, Europy i świata.

Muzeum Lotnictwa Polskiego to fragment pierwszego lotniska niepodległej Rzeczypospolitej. To dziedzictwo, tradycja i kultura miejsca. To również przestrzeń będąca immanentnym elementem całościowego odbioru historii awiacji. W ciągu wspomnianych trzech dekad we współpracy z doktorem Krzysztofem Wielgusem i Zakładem Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej stworzony został program Lotniczego Parku Kulturowego, scalającego obiekty Muzeum z elementami dawnej infrastruktury rakowickiego aerodromu. W wyniku tych działań tereny Muzeum rozrosły się z 4,5 ha do prawie 40 ha.

W 1993 roku oddany został do użytku nowy pawilon wystawowy, nawiązujący swym wyglądem do hangarów z lat 20. Prezentowane są w nim samoloty z pionierskiego okresu lotnictwa oraz I wojny światowej, w tym jedyne zachowane na świecie egzemplarze LVG B.II, Albatros B.II, DFW C.V oraz rosyjskiej łodzi latającej Grigorowicz M-15.

Zanim jednak gotowy był ów nowy budynek, w 1992 roku Muzeum Lotnictwa Polskiego wystąpiło ze śmiałym projektem utworzenia Lotniczego Parku Kulturowego, opracowanym wspólnie z Instytutem Krajobrazu Politechniki Krakowskiej. Projekt ten spotkał się z poparciem ze strony Zarządu i Rady Miasta Krakowa, Wojewody Małopolskiego, Zarządu Województwa Małopolskiego, decyzją których na realizację Lotniczego Parku Kulturowego przekazane zostało około 30 ha terenu, a sam projekt włączony został w strategię rozwoju Województwa Małopolskiego.

Jak bardzo pomysł wyprzedzał swoje czasy świadczyć może fakt, iż projekt ustawy zachęcającej do tworzenia tematycznych parków kulturowych powstał dopiero w roku 2002, czyli w 10 lat po tym jak z pomysłem takim wystąpiło krakowskie Muzeum. W 2001 roku zakończono formowanie kopca widokowego i wałów ziemnych określających nową perspektywę lotniska i oddzielających je optycznie od pobliskich osiedli mieszkaniowych. Wzdłuż wału utworzono plenerową wystawę samolotów odrzutowych, obrazującą rozwój samolotów bojowych służących w lotnictwie polskim od lat 50. po dzień dzisiejszy. Nie bez powodu ekspozycję tę nazwano więc Aleją MiG-ów. W ten sposób prace w południowej części terenów Muzeum dobiegły końca.

W międzyczasie zaczęliśmy remontować budynki, hangary, scalać teren dawnego lotniska i przewracać mu funkcje lotnicze. Powiększyła się także kolekcja samolotów (dziś jest ich ponad 250), mamy największą na świecie kolekcję silników lotniczych i innych pamiątek związanych z awiacją. Są tu unikaty z okresu pionierskiego i Wielkiej Wojny na świecie takich maszyn jest w sumie 70, w naszych zbiorach aż 15! I oczywiście powstał też Gmach Główny Muzeum, budowla wielokrotnie nagradzana. Oprócz Hangaru Głównego i oddawanej obecnie do Państwa dyspozycji wystawy pod nazwą Skrzydła i Ludzie XX w. Muzeum oferuje w zaadaptowanych dawnych budynkach wojskowych trzy specjalistyczne ekspozycje kolekcję ponad 150 silników lotniczych, przestrzeń Meta-Muzeum oraz Magazyny Historii, czyli wyjątkową prezentację autentycznych samolotów z okresu pionierskiego, oczekujących na całościową renowację. Te wystawy są nie tylko przejawami nowatorskiego podejścia do zagadnień muzealnictwa lotniczego, ale i stanowią element całościowej ścieżki zwiedzania.

Udało mi się z pomocą wielu ludzi przywrócić do życia dawny pas startowy czyżyńskiego lotniska. Co roku odbywały się tu Małopolskie Pikniki Lotnicze impreza rekreacyjna, której głównym elementem są pokazy lotnicze. W międzyczasie powstały kolejne dwa hangary. W jednym z nich mieści się obecnie Baza Lotnictwa Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie tym samym udało się osiągnąć przewodni cel: lotnisko żyje! Operujący niemal codziennie z lądowiska policyjny helikopter jest niezaprzeczalnym dowodem przywrócenia czyżyńskiemu lotnisku jego właściwej jego funkcji.

Staramy się cały czas integrować środowisko braci lotniczej przy Muzeum Lotnictwa Polskiego działa Stowarzyszenie Seniorów Lotnictwa. Ci fantastyczni ludzie spotykają się tutaj co miesiąc jedni, z racji wieku, odchodzą do Niebieskiej Eskadry, inni przychodzą, kultywując pamięć o osiągnięciach Polskich Skrzydeł.

Czas i miejsce związane nierozerwalnie ze sobą. Koła historii toczą się nieubłaganie tych 31 lat minęło bardzo szybko. Mało, tylko, zaledwie trochę ponad jedno pokolenie. Jednak z drugiej strony to prawie jedna czwarta dziejów całego lotnictwa! Przemykają mi w pamięci nazwiska, maszyny, wspomnienia i przyszłe, awangardowe koncepcje. Z perspektywy tych ponad 31 lat, mając w pamięci zasługi i duch miejsca, jak się okazało jedynie czasowo pozbawionego funkcji lotniczych, lotnisko mogę z dumą stwierdzić Muzeum widzę moje ogromne. I zostawiam je w dobrych rękach mojego zastępcy Krzyśka Mroczkowskiego. Przepracował ze mną ponad 20 lat. Zaczynał jako młody magister, a dziś jest doktorem habilitowanym. Wygrał konkurs na bycie szefem tej wspaniałej instytucji, gdyż jest człowiekiem kompetentnym, który zna, rozumie i kocha lotnictwo oraz historię, potrafi też zarządzać instytucją tej klasy.

Muzeum dzięki temu trwało i trwać będzie. Genius Loci. Do zobaczenia"

Ĺąródło informacji: Muzeum Lotnictwa Polskiego