Pentagon stanowczo zaprzeczył doniesieniom o istnieniu tzw. „kill-switch”, czyli awaryjnego wyłącznika, który mógłby zostać użyty przez USA do dezaktywacji myśliwca F-35 w przypadku napięć międzynarodowych. Wyjaśnienia te pojawiły się po tym, jak Portugalia i Kanada publicznie ogłosiły ponowną ocenę swoich planów zakupu tych zaawansowanych maszyn. Informacje na ten temat opublikował portal Breaking Defense.
W europejskiej prasie temat ewentualnego wyłącznika bezpieczeństwa w F-35 pojawił się po decyzji prezydenta Donalda Trumpa o wstrzymaniu pomocy wojskowej dla Ukrainy. Zagadnienie to wywołało szeroką dyskusję, w której podkreślano, że zaawansowane technologicznie myśliwce są silnie zależne od bieżących aktualizacji oprogramowania dostarczanych przez Stany Zjednoczone. Jak wskazuje Breaking Defense, obawy nie wynikają z istnienia tajemniczego „kill-switcha”, lecz z uzależnienia od amerykańskiego wsparcia logistycznego i dostaw części zamiennych.
Joint Program Office (JPO), odpowiedzialne za program F-35, w oficjalnym komunikacie jednoznacznie odrzuciło te spekulacje.
„Nie ma wyłącznika awaryjnego” – poinformowało JPO. „Program działa na podstawie dobrze ugruntowanych porozumień, które zapewniają, że wszyscy operatorzy F-35 mają niezbędne możliwości, aby skutecznie obsługiwać swoje odrzutowce. Siła programu F-35 tkwi w globalnym partnerstwie, a my nadal jesteśmy zaangażowani w zapewnianie wszystkim użytkownikom pełnej funkcjonalności i wsparcia, których potrzebują”.
Zdaniem ekspertów cytowanych przez Breaking Defense, Stany Zjednoczone nie mają możliwości zdalnego przejęcia kontroli nad F-35. Istnieje jednak inny czynnik, który może wpłynąć na operacyjność maszyn – ewentualne odcięcie serwisu, dostaw części zamiennych oraz aktualizacji oprogramowania.
Jak wskazuje Stacie Pettyjohn, dyrektor programu obronnego w Center for a New American Security, kluczową rolę odgrywa dostępność serwisu oraz regularnych aktualizacji systemowych. Bez nich F-35 nadal mogłyby latać, jednak ich skuteczność bojowa zostałaby znacząco ograniczona.
„Bez aktualizacji oprogramowania F-35 mogłyby funkcjonować, ale wzrosłoby ryzyko ich unieszkodliwienia przez wrogie systemy obrony powietrznej. Ponadto brak dostępu do części zamiennych i serwisu sprawiłby, że myśliwce stałyby się bezużyteczne po stosunkowo krótkim czasie” – powiedziała Pettyjohn w rozmowie z Breaking Defense.
W związku z tymi doniesieniami dwa kraje – Portugalia i Kanada – oficjalnie ogłosiły, że analizują swoje przyszłe potrzeby w zakresie zakupu myśliwców. Lizbona nadal nie podjęła decyzji o zakupie F-35, natomiast Ottawa wcześniej zaplanowała nabycie prawie 90 egzemplarzy F-35A.
Kanadyjski Departament Obrony poinformował portal Breaking Defense, że kontrakt na zakup pierwszych 16 maszyn został już podpisany, jednak trwają analizy dotyczące przyszłych zakupów.
„Żeby było jasne, nie anulujemy kontraktu na F-35, ale musimy przeprowadzić analizę, biorąc pod uwagę zmieniające się czynniki, i upewnić się, że kontrakt w obecnej formie leży w najlepszym interesie Kanadyjczyków i kanadyjskich sił zbrojnych” – powiedział Laurent de Casanove, rzecznik prasowy kanadyjskiego ministra obrony Billa Blaira.
W odpowiedzi na pojawiające się wątpliwości Lockheed Martin, główny wykonawca programu F-35, podkreślił swoje zaangażowanie w zapewnienie klientom najwyższej jakości wsparcia.
„Jesteśmy zobowiązani do wspierania naszych klientów w umacnianiu ich zdolności obronnych dzięki F-35” – poinformowała firma w oświadczeniu cytowanym przez Breaking Defense. „Program F-35 przekroczył niedawno milion godzin lotu w 16 jednostkach wojskowych, które operują tym myśliwcem. Nadal angażujemy się w dostarczanie niezawodnych i wydajnych F-35, aby umożliwić naszym klientom wykonanie misji i bezpieczny powrót do domu”.
Pomimo obaw związanych z zależnością od amerykańskiego wsparcia logistycznego, program F-35 pozostaje jednym z najważniejszych międzynarodowych projektów obronnych. W najbliższych miesiącach okaże się, czy rosnące napięcia geopolityczne wpłyną na decyzje krajów sojuszniczych dotyczące dalszych zakupów tych zaawansowanych maszyn.
Źródło informacji: breakingdefense.com, Lockheed Martin / modyf. Aviation24.pl
